آخرین مطالب
امکانات وب
اينکه هنوز بسياري از مردم با مضيف و فرهنگ مضيف آشنايي ندارند جاي تعجب نيست. درحال‌حاضر بزرگترين مضيف حصيري ايران در سوسنگرد خوزستان واقع شده‌است. مضيف که به‌معناي جايگاه مهمان است مشخصه فرهنگ يک قوم به‌شمار مي‌رود چنانچه از بين رفتن آن مساوي با نابودي فرهنگ يک قوم است.
وقتي صداي کوبيدن هاون قهوه در مضيف بلند مي‌شود اهالي روستا مي‌دانند خبر و اتفاق مهمي در راه است. اين سازه که با ني و بورياي هورالعظيم ساخته مي‌شود با آداب و رسوم ويژه‌اي، خاص منطقه عرب‌نشين خوزستان است. بارزترين مشخصه مضيف نداشتن "در" است. اهالي معتقدند مضيف جايگاهي مقدس است که در آن به روي همه باز است.
مضيف که سازه‌اي مقاوم با معماري پيچيده‌اي است در نزد قبايل عرب نشين خوزستاني جايگاهي مقدس براي مهمانان محسوب مي‌شود. سنت ساخت مضيف درحالي روبه فراموشي قرار گرفته که اين سازه براي خوزستاني‌ها نه حکم مهمانسرا بلکه خلاصه‌اي از فرهنگ يک قوم را به‌همراه دارد. اکنون افراد انگشت‌شماري هستند که به ساخت مضيف مشغولند و درصورت نبود آن‌ها اين سنت ديرين معماري براي هميشه از بين مي‌رود.
به گزارشCHN، با استناد به تاريخ و مراجع و متوني که در دانشگاه‌ها تدريس مي‌شود مضيف جزو سازه‌هاي کاربردي مردم مناطق سوسنگرد و شادگان به‌شمار مي‌رفته است.
براساس اين مستندات ساخت اين بنا از هزاره 4 قبل از ميلاد مرسوم بوده و درحال‌حاضر تعداد سازندگان اين سازه بسيار معدود است. امروز سازندگان آن بيش از 3 الي 4 نفر از کهنسالان روستاي برديه را در بر نمي‌گيرد.
درسال 1363 مضيف احيا شد اما به‌گفته اهالي روستاي برديه در جنگ ميان ايران و عراق بمباران شد. تنها مضيفي که هم اکنون موجود است در روستاي برديه سوسنگرد واقع شده که از احترام به‌سزايي در ميان اهالي روستا برخوردار است.
قدمت مضيف به دوره سومري‌ها و هزاره 4 قبل از ميلاد برمي‌گردد؛ اما اکنون به علت سوانح طبيعي و حوادث غيرمترقبه، اين سازه‌ها از بين رفته‌اند و مضيف روستاي برديه تنها نمونه‌اي از مضيف دوران سومري‌ها است که 3سال پيش توسط پيرمردان قديمي ساخته شد.
معماري و مهندسي ساخت مضيف به حدي پيچيده و سخت است که تنها اندکي از کهنسلان روستا از عهده ساخت آن برمي‌آيند. بورياباف‌ها که درحال‌حاضر به ندرت در منطقه يافت مي‌شوند ستون‌ها و ني‌هاي استفاده شده در اين سازه را از منطقه هورالعظيم آورده‌اند.
ساخت مضيف که از ني و بوريا تشکيل شده هزينه اي بالغ بر 7 ميليون تومان دارد. به گفته اهالي برديه اين مضيف متعلق به نياکان و اجداد آن‌هاست که احياء آن سبب احيا فرهنگ منطقه خواهد شد.
مراسم و اجتماعات محلي تنها در مضيف برگزار مي‌شود و به عنوان سمبل آداب و رسوم قبيله از اهميت بالايي برخوردار است. اين درحالي است که مضيف عمري 20 الي 30 ساله دارد و دليل استحکام آن ني‌ها و ستون‌هايي است که در زمين دفن مي‌شود.
بورياها استحکام خوبي دارند و اگر از نور آفتاب و بارندگي فرسوده شوند، قابل مرمت هستند. اما فقط آتش به طور کامل آن را از بين مي‌برد.
چاله‌اي که براي ساخت مضيف کنده مي‌شود را نمي‌توان با بيل‌مکانيکي ايجاد کرد. اين چاله بايد طوري کنده شود که مورب و هلال‌شکل باشد.
همچنين ستون‌هاي مضيف بايد فرد باشند. از 7 تا 17 ستون در مضيف به کار مي‌رود. نبود مصالح ساختماني و فراواني ني، بوريا از ويژه‌گي‌هاي آن است.
مضيف جداي از اينکه محل زندگي بوده، تنها محلي است که مردم در آن تجمع مي‌کنند. باشروع هاون قهوه اهالي متوجه خبري در مضيف مي‌شوند. و نشستن در آن آداب و رسوم خاصي دارد. اين درحالي است که مراسم قهوه‌خوري در مضيف جايگاه به سزايي دارد. پيرمردان با تجمع در مضيف و نقل قصه‌هاي قديمي فضايي آکنده از صميميت را بوجود مي‌آورند.
نکته جالب توجه در مضيف که بسيار مشهود است نبود "در" است. اهالي معتقدند مضيف متعلق به همه به خصوص کساني که از راه مانده‌اند و مکاني را براي اسکان ندارند است. آن‌ها مي‌توانند به مدت 3 شب در مضيف اقامت کنند و حتي از غريبه‌ها قبل از 3 روز پرسيده نمي‌شود که اهل کجا هستند و به کدام ديار مي‌روند.
مجتبی گهستونی
_همچنين در چهارمين همايش سراسري شوراي سياست‌گذاري ثبت آثار ملي آيين قهوه‌خوري، فناوري ساخت مضيف و عبابافي به عنوان سه اثر معنوي استان خوزستان در فهرست آثار ملي ثبت گرديده.
برچسب : نویسنده : mahmoodsalemi بازدید : 107